Iyo ñivɨ kijii nuu niji jii iin tiun / Hay quienes llegan al mundo con una estrella

Iyo ñivɨ kijii nuu niji jii iin tiun

Literatura Mixteca

Iyo ñivɨ kijii nuu niji jii iin tiun, ya’a kuvi iin a nankuvijii nu’u, a xii ndeaa nani’ini-ma nuu kuaiyo da tiun iyo nuu sukun, de sukuankuvi-ji, ka’un vii tiñu saa nani’ioma-ja ; maa ntuya’an no’oni ichi yata, nuu uxi kumi kuiya kivɨ  uxa, de ntunaku’u va’ani na’ani a nuu sukun iyo kue’e daa tiun kuakunio an-ka’yudama jii a ka’a to’o ASCII, tuvi va’u ka’nu a kunio a kuvi iin nuu sa’ada nivu , jii a ka’adaa “ARIES” nee xiñu nanutee nuu-ni, nuu nɨ’ɨ ya’an tujinini de suviji kuviji, ntujika nuu nenii , xiin ñuuni, nuun nkakuni, nu’un! yata vei’ini nakune’yani nee jika, nuu kaa u’un a ne’en , nninini iin a xiñu ka’nu neene nuu yuku yati nuu iñinii, kuaiyo kaa nechii iyo, ansa’a to’o chupi nanii Steven Spielberg, ma ya’a natuu ñu’un kue’e vaa kuvijii iin mil daa tii tuu ñu’un yakua a xii da ñu’u luli nee taa’an, vaa nuu nɨ’ɨn ya’an kuvi a iyo ñu’un ka’nu ka’ani, vii iyo a ne’e kivɨ  yukuan ann-kino naani, ntunkuviji kanani tatani a xii nanani saa kuvi kune’yada  a nea’ni, jee nea’a sani ñu’un saan nanii kaa tatani, tuvi iin ñu’un luli jia naa nuu nute da viko chiji nuu sukun, nejika kachini a da tatami satiñuda-ja daa kivɨ uxa jee nku sukuan a iin da kivɨ yukuan ña’ani jii-daja . Ntunkuvi natavani a ne’ani jea da kuiya yukuan kuvini iin teluli, daa kuiya ntu tuvi kue’e-da  kaa a iyo vita, skuata kumitani iin kaanusu teku kuaa, a na’ani a tatami teso’o  “Radio RED”, nee vita teso’o iin-maja, vaa nkoo kivɨ kunini! naku vii an nninini! a ne’e kivɨ yukuan; jee iyo iin a vatu: nkuvi kune ntu’oo nuu niji a ka’nu, jee sana a vii iyo nuu niji ka’nu kuviji a jika neo.

Hay quienes llegan al mundo con una estrella

Hay quienes llegan al mundo con una estrella. Éste no parece ser mi caso, o quizás no la he encontrado entre las 300.000 trillones que existen, de alguna manera sería un gran reto encontrarla; pero esto no es lo que me sucedió un domingo hace unos 14 años –si mal no recuerdo– el cielo era estrellado con dibujos estelares en código ASCII, se podía apreciar “la Osa Mayor”, esa que parece una sartén, y la de “Aries”, deslumbrante a millones de kilómetros de mi vista, de esta última no estoy seguro si era ella, no muy lejos de ahí, en esa esquina de aquel macondito, mi lugar natal, ¡yo!, detrás de mi casa y con una mirada al sur, a eso de las 5:00 pm; por alguna extraña razón escudriñé una luz enorme que emergía de una cordillera, ubicada a unos cuantos kilómetros de mi posición, era como una nave de E.T, de la obra maestra de Steven Spielberg, sólo que ésta centelleaba luces rojas como si fueran miles de luciérnagas o LEDs conectados en serie o en  paralelo, creo que esto último era lo que conformaba esa llameante luz, tan majestuosa era la vista que tenía en esa madrugada que hizo que me quedara atónito, sin poder llamar a papá o mamá para que pudieran presenciar lo que estaba viviendo en ese preciso momento, incluso después de que me subí a la camioneta de mi papá, todavía, podía ver una diminuta luz perdiéndose en ese mar de nubes bajo el cielo; debo aclarar que mis padres salen a trabajar los domingos y fue así que en uno de esos domingos de mi infancia ya remota, decidí acompañarlos. No pude aprisionar el momento, porque en aquel entonces era sólo un niño de los 90’s, con apenas un poco de tecnología, una radio amarilla de pilas, del cual recuerdo que mi padre sintonizaba “Radio RED“, hoy en la actualidad sigue sintonizándola, quizás nunca sepa, ¡qué fue lo que vi!, esa madrugada; pero algo está claro: es imposible que estemos solos en el cosmos, y que quizás la paz en el universo sólo sea la distancia.

Para citar este texto:López López, Netzahualcóyotl. «Iyo ñivɨ kijii nuu niji jii iin tiun / Hay quienes llegan al mundo con una estrella» en Sinfín. Revista Electrónica, no. 4. México, marzo-abril 2014, pp. 50-51. ISSN: 2395-9428: https://www.revistasinfin.com/revista/
Netzahualcóyotl López López

Es hablante mixteco, miembro de la comunidad Mozilla México y estudiante de ingeniería. Entusiasta de la programación. Dibujante. Profundo cinéfilo. Apasionado bibliófilo. Adaptable a cualquier forma pero sin ser confiado, buscando siempre el viejo espíritu emprendedor de garage.

Deja una respuesta

Tu dirección de correo electrónico no será publicada. Los campos obligatorios están marcados con *