Nesaualkoyotsin yankuik ikuik / Canto nuevo de Nezahualcóyotl

 

Poesía Náhuatl

 

Nikijtoua, na Nesaualkoyotsin:
tlaltipaj techtoktokej
nochipa, nikanij.
Tlaj chalchiuitl motlapana,
tlaj teokuitlatl tsayani
tlaj nojia tsayani ketsalijuitl;
tojuantij ipan tlaltipaktli tiitstosej.Nochipa nikanij.Nikixmatki tlen axmomati
tlen motlatijtok tlamantli,
tlen nopa achi neka mikilistli,
ijkatsaj nikanij tiitstokej.
ijkatsaj nikanij tiitstosej.

 

Sekij maseualtlakamej
ejeyi timiktiyasej,
sesej tiyajtiyasej,

san nikanij ipaniko tlaltipaktli
totlakamekayo  mokauas nochipa.

Kej tlapali
yoltok toxayak mokauas.

Kej Xochitl
tichamantiyasej
nikanij ipan tlaltipaktli.

Kej tototl iijuiyo totlakentli,
nikanij topan  mokauas.

Maseualmej, xiyolpakikaj
kuajmej iuan oselomej,
tlaj tlapani chalchiuitl
tlaj teokuitlatl tsayani
iuan pipilikaj xochimej,
tojuantij nochipa  tixochiotentosej,
nikanij tlaltipaktli

Niiuintitok, niuetska, niyolpaki,
noyoltipaj eltok pakilistli,
kiijtoua notlajtol:
nimikis
san axkemaj nipoliuis
kemaj se kuikatl nijkakis,
kemaj se xochitl nijtlachilis.

 

Yo Nezahualcóyotl, lo digo:
Hemos sido plantados en la tierra.
Aquí, para siempre.
Si el jade se quiebra,
si el oro se rompe
y la pluma de quezatl se desagarra;
nosotros seguiremos aquí en la tierra.Aquí para siempre.He conocido el secreto
de aquello que permanece oculto,
aquello que es más allá de la muerte,
aun así aquí permanecemos,
aun así aquí estaremos.

 

Algunos  hombres macehuales
nos iremos muriendo de tres en tres,
uno a uno habremos de irnos,
pero aquí sobre la tierra
se quedará por siempre nuestra estirpe.

Cual pintura
se conservará nuestro rostro vivo.

Igual que la flor
iremos renaciendo
sobre la tierra.

Nuestra vestidura cual plumaje de ave,
se quedará aquí entre nosotros.

Regocijaos, señores
águilas y tigres,

si el jade se quiebra
si el oro se rompe
y las flores se marchitan,
nosotros seguiremos floreciendo por siempre
aquí sobre la tierra.

Estoy embriagado, río, me regocijo,
está en mi corazón la alegría,
mi palabra lo dice:
moriré
pero jamás desapareceré
al escuchar un canto,
al contemplar una flor.

 

Fotografía de Richard Keis
Fotografía de Richard Keis

 

 

Para citar este texto:

Hernández Ramírez, Juan. «Nesaualkoyotsin yankuik ikuik / Canto nuevo de Nezahualcóyotl» en Sinfín. Revista Electrónica, no. 12. México, julio-agosto 2015, pp. 36-39. ISSN: 2395-9428: https://www.revistasinfin.com/revista/

Juan Hernández Ramírez

Poeta náhuatl.

Deja una respuesta

Tu dirección de correo electrónico no será publicada. Los campos obligatorios están marcados con *